صاحبدلان

خضوع و فروتنی

افرادی هستند که نباید در برابر آنها هیچ گونه خضوع و فروتنی کرد؛ بلکه باید برابر آنها برتری جست مانند کفار. در برابر کافر نباید هیچ گونه تواضع کرد؛ زیراآنان مورد بغض خداوند بوده و خود را از درجه انسانیت ساقط کرده و از هر پستی پست تر می باشند ؛ بلکه فردای قیامت آرزو می کنند که ای کاش خاک می بودند: « إِنّا أَنْذَرْناکُمْ عَذابًا قَریبًا یَوْمَ یَنْظُرُ الْمَرْءُ ما قَدَّمَتْ یَداهُ وَ یَقُولُ الْکافِرُ یا لَیْتَنی کُنْتُ تُرابًا ؛ و ما شما را از عذاب نزدیکی بیم دادیم. این عذاب در روزی خواهد بود که انسان آنچه را از قبل با دست های خود فرستاده می ‏بیند و کافر می ‏گوید: ای کاش خاک بودم (و گرفتار عذاب نمی ‏شدم)».3

قرآن می فرماید: « وَ لا تَمُدَّنَّ عَیْنَیْکَ إِلی ما مَتَّعْنا بِهِ أَزْواجًا مِنْهُمْ زَهْرَةَ الْحَیاةِ الدُّنْیا لِنَفْتِنَهُمْ فیهِ وَ رِزْقُ رَبِّکَ خَیْرٌ وَ أَبْقی ؛ و هرگز چشمان خود را به نعمتهای مادّی، که به گروه‏هایی از آنان داده‏ایم، میفکن! اینها شکوفه‏های زندگی دنیاست؛ تا آنان را در آن بیازماییم؛ و روزی پروردگارت بهتر و پایدارتر است»

تواضع برای متکبران

تکبر

در برابر انسان متکبر که دیگران را کوچک و خوار می کند نیز نباید متواضع بود ، زیرا :

اولاً ، خضوع در برابر متکبر یک نوع ذلت و خواری است که عقلاً و شرعاً ناپسند است. در حدیثی از امام صادق علیه السلام آمده است: « إِنَّ اللّه فَوَّضَ إِلَى المُؤمِنِ اُمورَهُ كُلَّها وَلَم یُفَوِّض إِلَیهِ أَن یَكونَ ذَلیلاً أَما تَسمَعُ اللّه تَعالى یَقولُ: (وَ لِلّهِ العِزَّةُ وَلِرَسولِهِ وَلِلمُؤمِنینَ)؟ فَالمُؤمِنُ یَكونُ عَزیزا وَلا یَكونُ ذَلیلاً قالَ: إِنَّ المُؤمِنَ أَعَزُّ مِنَ الجَبَلِ لأَِنَّ الجَبَلَ یُستَقَلُّ مِنهُ بِالمَعاوِلِ وَالمُؤمِنُ لایُستَقَلُّ مِن دینِهِ بِشَىْءٍ؛ خداوند اختیار همه كارها را به مؤمن داده اما این اختیار را به او نداده است كه ذلیل باشد. مگر نشنیده اى كه خداى تعالى مى فرماید: عزت از آن خدا و رسولش و مؤمنین است . پس، مؤمن عزیز است و ذلیل نیست. [در ادامه] فرمودند: مؤمن از كوه محكم تر است، زیرا از كوه با ضربات تیشه كم مى شود اما با هیچ وسیله اى از دین مؤمن نمى توان كاست».4

ثانیاً ، تواضع برای متکبر، سبب جرأتش بر انجام و ادامه کارهای ناشایست می شود؛ چنانچه اگر در برابر او فروتنی نکنند، ممکن است متنبه شده و تکبر را ترک نماید. پس از باب امر به معروف و نهی از منکر باید در برابر او تکبر کرد.

تواضع فقیر برای ثروتمند

تواضع برابر اغنیا و ثروتمندان اگر به ملاحظه ثروت و طمع به مال دنیا از آنها باشد، مورد نهی قرآن مجید و روایات است. در قرآن می فرماید: « وَ لا تَمُدَّنَّ عَیْنَیْکَ إِلی ما مَتَّعْنا بِهِ أَزْواجًا مِنْهُمْ زَهْرَةَ الْحَیاةِ الدُّنْیا لِنَفْتِنَهُمْ فیهِ وَ رِزْقُ رَبِّکَ خَیْرٌ وَ أَبْقی ؛ و هرگز چشمان خود را به نعمتهای مادّی، که به گروه‏هایی از آنان داده‏ایم، میفکن! اینها شکوفه‏های زندگی دنیاست؛ تا آنان را در آن بیازماییم؛ و روزی پروردگارت بهتر و پایدارتر است».5 در حقیقت تواضع به ثروتمندان به جهت ثروتشان خضوع به مال دنیاست که آن را مؤثر دانسته و از خدا غافل شده و این شرک به خداست.

نظرات شما عزیزان:

پنج شنبه 13 خرداد 1400برچسب:,